Adalet…Bir kelime ama içinde insanlığın en kadim duası gizli.Bir çocuğun “haksızlık bu!” diye ağlayışında, bir annenin gözyaşında, bir mazlumun sessiz feryadında yankılanır. İnsanlık tarihi boyunca nice uygarlıklar adaletin üzerine bina edildi; adalet sarsıldığında ise hepsi yıkıldı. Çünkü adalet, devletin temeli değil, insanlığın ruhudur.
Kur’an-ı Kerim’de Rabbimiz buyuruyor:
“Ey iman edenler! Adaleti titizlikle ayakta tutun, kendinizin, ana babanızın ve yakınlarınızın aleyhine de olsa Allah için şahitlik eden kimseler olun.”
(Nisâ Suresi, 135)
Bu ayet, adaletin sınır tanımadığını, kan bağına, çıkara, duygulara göre şekillenmeyeceğini söyler. Çünkü adalet, Allah için yapılır. Adalet, kul için değil; Hakk için tutulur. O yüzden adaletin ilk adresi mahkeme değil, kalptir.
Kalpte adalet yoksa, ne kanun ne makam o insanı kurtarabilir.
Bugün dünyada nice mahkemeler var, ama az vicdan.
Nice yasalar yazılıyor, ama az hakkaniyet.
Çünkü adaletin ruhu, kâğıtlarda değil, insanın yüreğinde yaşar.
Bir baba evlatları arasında eşit davranmıyorsa,
Bir öğretmen öğrencilerine adil not vermiyorsa,
Bir işveren emeğin hakkını tam ödemiyorsa,
Orada adalet eksiktir.
Ve adalet eksikse, huzur da eksik olur.
Hz. Peygamber efendimiz (s.a.v) şöyle buyurur:
“Kıyamet gününde Allah katında insanların en sevgilisi ve O’na en yakın olanı, adaletle hükmeden yöneticidir.”(Tirmizi, Ahkâm, 4)
Bu hadis bize gösteriyor ki adalet, sadece bir yönetim ilkesi değil, Allah’a yakınlaşma yoludur. Çünkü adalet, zulmün zıddıdır; ve zulüm, Allah’ın razı olmadığı en ağır kötülüklerden biridir.
Bir mazlumun duası, bir gecede arşı titretir.
Bir haksızlık, bir milletin bereketini alıp götürür.
Hz. Ömer’in meşhur sözü vardır:“Dicle kıyısında bir keçi kaybolsa, hesabı benden sorulur.”
Bu söz, sadece bir yöneticinin değil, her insanın sorumluluğunu anlatır.
Gerçek adalet, güçlüyken adil kalabilmektir.
Mazluma sahip çıkmak kolaydır; asıl imtihan, kendi menfaatimizle adalet arasında kaldığımız andır.
Adalet, insanın vicdanıyla Allah arasında kurduğu köprüdür. O köprü yıkılırsa, insanın yüreği karanlığa gömülür. Adaletin olmadığı yerde iman zayıflar, güven kaybolur, bereket çekilir. Ama adaletin hâkim olduğu toplumlarda insanlar birbirine güvenir, kalpler huzur bulur.
Çünkü adalet, Allah’ın “El-Adl” isminin yeryüzündeki tecellisidir.
Bir anlamda adalet, Allah’ın nefesidir.
Bir toplumda o nefes hissediliyorsa, o toplum diri demektir.
Ama adalet kesilmişse, o toplumun kalbi durmuştur.
Kur’an’da bir başka ayette şöyle buyrulur:
“Şüphesiz Allah adaleti, iyiliği ve yakınlara yardım etmeyi emreder; hayasızlığı, fenalığı ve azgınlığı yasaklar.”(Nahl Suresi, 90)
Her cuma hutbesinde bu ayeti duyarız.
Ama asıl mesele, o hutbeyi dinlerken kendimize dönüp sormak:
Ben adil miyim?Evladım arasında, arkadaşlarım arasında, işimde, kararlarımda…
Ben Allah’ın sevdiği gibi adaletle davranabiliyor muyum?Bir hakimin adaleti kadar, bir annenin duasında da adalet vardır.Bir komşunun, komşusuna hakkını helal etmesinde de.
Çünkü adalet, hayatın her zerresine dokunan bir ibadettir.
Namaz kılmak, oruç tutmak kadar; hak yememek, haksızlığa sessiz kalmamak da bir ibadettir.
Peygamber Efendimiz (s.a.v) buyurur: “Zulüm, kıyamet günü karanlıklar olacaktır.”(Buhârî, Mezâlim, 9)
Zulüm, dünyada parlayabilir; ama ahirette o ışık sönüp gider.Adalet ise dünyada zor olandır; ama ahirette yüzleri ak eden ışıktır.Bir insanın kalbinde adalet varsa, o insanın duası semaya kolay çıkar.
Bir toplumun ruhunda adalet varsa, o toplumun duası reddedilmez.
Belki de bugün adaleti yeniden hatırlamamız gerekiyor.
Çünkü her gün bir yerlerde, adı konmamış haksızlıklar yaşanıyor.
Bir işçinin alın teri, bir öğrencinin emeği, bir kadının duası, bir çocuğun hakkı...
Hepsi İlahi terazide bir gün tartılacak.
Ve o gün, ne unvanların, ne servetlerin, ne güçlerin bir anlamı kalacak.
Sadece adil olanlar kazanacak.
Rabbimiz buyuruyor: “Kim zerre kadar hayır işlerse onu görür, kim zerre kadar şer işlerse onu görür.”
(Zilzâl Suresi, 7-8)
İşte o zerre, bazen bir tebessüm, bazen bir haksızlığa sessiz kalmamaktır.
Zulme karşı sessiz kalan, zalimin ortağı olur.
Oysa adalet, sessiz kalmamayı emreder.
Adalet, “bana dokunmayan yılan”ın peşine düşmektir.
Çünkü bir gün o yılan, hepimizin kapısına gelir.
Unutmayalım;
Adalet, Allah’ın yeryüzündeki nefesidir nefes esiyorsa umut vardır, bereket vardır, huzur vardır.
Ama adalet çekilirse, ne şehirler yaşar ne kalpler yüzden her kararımızda, her sözümüzde, her davranışımızda kendimize şu soruyu sormalıyız:
“Allah benden razı olur mu? Eğer cevabımız evetse, işte o zaman adalet yerini bulmuştur.
Ve o toplum, Allah’ın rahmetine mazhar olmuş bir toplumdur.
Adalet, sadece bir kelime değil, Rabbimizin kullarına bıraktığı en kutsal emanetlerden biridir.
Bir gün hepimiz, dünyada verdiklerimiz kadar vermediklerimizin de hesabını vereceğiz.
O gün terazinin kefesinde ne makam ne servet olacak — sadece vicdan, merhamet ve adalet kalacak.
Rabbim bizleri adaletli davranan, haksızlığa sessiz kalmayan, hakka boyun eğen kullarından eylesin.
Ve unutturmasın: Adalet, Allah’ın yeryüzündeki nefesidir. nefes kesilirse, insanlık susar.