Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bağdat'taki resmi programları kapsamında, Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile baş başa ve heyetler arası görüşme gerçekleştirdi. Görüşmelerin ardından, Irak Başbakanı Sudani ile Bağdat'taki Hükümet Sarayı'nda düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Erdoğan, aziz kardeşinin davetine icabetle uzun bir aradan sonra medeniyetlerin kadim şehirlerinden Bağdat'ta bulunmanın bahtiyarlığını yaşadığını söyledi.
TÜRKİYE-IRAK İLİŞKİLERİNDE YENİ DÖNÜM NOKTASI
Iraklı kardeşlerinin misafirperverlikleri, samimiyetleri ve muhabbetleriyle kendilerine evlerinde olduklarını hissettirdiklerini dile getiren Erdoğan, şahsına ve heyetine gösterilen hüsnükabulden ötürü Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani başta olmak üzere Iraklı kardeşlerine teşekkür etti.
Başkan Erdoğan, Irak'ın; ortak tarihi, beşeri ve kültürel bağlara sahip olunan, stratejik değer atfettikleri bir komşuları olduğunu vurgulayarak, "Irak'la ilişkilerimizi karşılıklı saygı ve iyi komşuluk ilkesi temelinde ortak çıkarlarımızı gözeterek ilerletme yönünde güçlü siyasi iradeye sahibiz. Bugünkü ziyaretimizde bunu bir kez daha teyit etmiş olduk. Ziyaretimin ve az önce imzalanan anlaşmaların, Türkiye-Irak münasebetlerinde yeni bir dönüm noktasını teşkil edeceğine inanıyorum. Sayın Başbakanla birlikte altına imza attığımız ortak işbirliği için stratejik çerçeve anlaşması, sağlam bir yol haritasını teşkil ediyor." diye konuştu.
Anlaşma metniyle güvenlik, terörle mücadele, ekonomi, ticaret, enerji, ulaştırma, çevre, sınır aşan sular, sağlık, eğitim gibi pek çok alanda teknik müzakerelerin sürdürülmesini ve takibini sağlayacak ortak daimi komiteler kurulmasına karar verdiklerini anlatan Erdoğan, ayrıca güvenlikten ticarete, ulaştırmadan tarıma, pek çok başlıkta akdedilen metinlerin, ilişkilerinin ahdi zeminini güçlendirirken yeni işbirliği imkanlarını da beraberinde getireceğini kaydetti.
"IRAK HÜKÜMETİ'NİN İHTİYAÇ DUYACAĞI TÜM DESTEĞİ SAĞLAMAYA HAZIRIZ"
Başkan Erdoğan, imza altına aldıkları anlaşmaların bihakkın hayata geçirilmesi için de gereken koordinasyonu sağlayacaklarını belirterek, şunları söyledi:
"Cumhurbaşkanı Sayın Reşid ve ardından Başbakan Sayın Sudani ile gerçekleştirdiğimiz görüşmelerde Türkiye-Irak ilişkilerini geniş bir yelpazede ele aldık. Güvenlik ve terörle mücadelede işbirliği, en önemli gündem maddelerimizden birini oluşturdu. Irak topraklarından Türkiye'yi hedef alan terör örgütü PKK'ya ve uzantılarına karşı alabileceğimiz müşterek adımları istişare ettik. PKK'nın, Irak'ta yasaklı örgüt ilan edilmesini memnuniyetle karşıladık. Resmen terör örgütü ilan edilerek Irak topraklarındaki varlığının en kısa zamanda sonlanacağına olan güçlü inancımı, bu vesileyle mevkidaşlarımla paylaştım. Bu komşuluk ve kardeşlik hukukumuzun da gereğidir. Irak Hükümeti'nin bu doğrultuda atacağı her adımda ihtiyaç duyacağı tüm desteği sağlamaya hazırız. FETÖ'yle ortak mücadeleye dair beklentimiz de bu kulvardaki gündem başlıklarımızdan birini teşkil etti."
"20 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HACMİMİZİ DAHA ÜST SEVİYELERE TAŞIMAK İSTİYORUZ"
Irak'ın, önde gelen ticaret ortaklarından olduğunu kaydeden Erdoğan, şöyle konuştu:
"Geçtiğimiz yıl 20 milyar dolar seviyesinde seyreden ticaret hacmimizi daha üst seviyelere taşımak istiyoruz. Sayın Başbakanla bu çerçevede atılacak adımları ele aldık. Ticaretimizin önündeki suni engellerin ortadan kaldırılması noktasında yapılabilecekleri değerlendirdik. Kalkınma Yolu Projesi'nin bu hedef bakımından hayati önemine değindik. Başta Irak olmak üzere tüm bölgemizin istikrarına ve refahına büyük katkı sunacak bu stratejik planlamaya dair kararlılığımızı, imzaladığımız Mutabakat Muhtırasıyla perçinlemiş olduk."
Erdoğan, Irak'ın su konusunda yaşadığı sıkıntıların farkında olduklarını söyledi.
Erdoğan, iklim krizi ve kuraklığın Irak'ı olduğu kadar Türkiye'yi ve bütün dünyayı olumsuz etkilediğini vurgulayarak, "Su miktarı kadar, israfın önüne geçilerek suyun verimli kullanılması da önemlidir. Tesis ettiğimiz ortak daimi komite, su alanındaki işbirliğimizi, akılcı, bilimsel temelde ve ortak çıkarlarımızı dikkate alarak daha ileriye taşıyacak. Görüşmelerimizde ayrıca enerji, sanayi, sağlık, eğitim, bilim, turizm ve diğer başlıklarda da mevcut işbirliğimizin geliştirilmesine yönelik ortak irademizi bir kez daha teyit etmiş olduk." diye konuştu.
Kalkınma Yolu için imzalar atıldı
Irak ziyaretini, Filistin'de yaşanan insanlık dramının yansımaları altında gerçekleştirdiklerini belirten Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Gazze'de akan kanın durması için elimizden geleni yapıyoruz. Mevkidaşlarımla İsrail'in Filistin'de uyguladığı zulüm ve ihtilafın bölgemize etkilerini de ele aldık. Atabileceğimiz müşterek adımlar hakkında istişarede bulunduk. İsrail ile İran ekseninde yaşanan gelişmeler savaşın yayılma ve tırmanma riskini arttırmakta, dahası Filistin'deki katliamı gölgelemektedir. Bu gerilimden Iraklı kardeşlerimiz de olumsuz etkilenmektedir. Buradan ilgili tüm taraflara gerilimi tırmandırıcı adımlardan kaçınmaları telkinimi tekrar hatırlatmak istiyorum. 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız, egemen ve coğrafi bütünlüğe haiz bir Filistin devletinin kurulması, bölge barışının anahtarıdır."
Erdoğan, Türkiye olarak bu amaç doğrultusunda çalışmaya devam ettiklerine değinerek, "Bugüne kadar 45 bin tondan fazla insani yardım göndererek Gazzeli kardeşlerimizin yanında olduğumuzu gösterdik. Bundan sonra da tüm imkanlarımızı Gazzeli ve Filistinli kardeşlerimiz için seferber edeceğiz." dedi.
Irak ziyareti kapsamında Erbil'e de gideceklerini kaydeden Erdoğan, "Öncesinde Irak'ın asli unsurlarından Türkmen kardeşlerimizle de bir araya geleceğiz. Erbil'de ilave işbirliği imkanlarını ele alacağız. Bu vesileyle Irak'a yönelik siyasetimizde farklı etnik mezhebi veya dini kesimler arasında ayrım gözetmediğimizin bilinmesini isterim. Hangi etnik kökene ve mezhebe mensup olursa olsun Irak halkı bizim kardeşimizdir, dostumuzdur. Tüm Irak'ı bir bütün olarak görüyor ve Irak'ın demografik zenginliğine büyük değer veriyoruz." değerlendirmesini yaptı.
Erdoğan, Irak'la ilişkilere dostluk, kardeşlik ve komşuluk hukuku açısından bakmaya devam edeceklerini belirterek, "Geçmişte olduğu gibi iyi ve kötü günlerinde Iraklı kardeşlerimizin yanında olmayı sürdüreceğiz. Bölgesel gelişmeler açısından kritik bir dönemde gerçekleşen ziyaretimin inşallah yeni başlangıçlara vesile olacağına inanıyorum." diye konuştu.
Başta Başbakan Sudani olmak üzere samimi misafirlikleri için tüm Iraklılara teşekkür eden Erdoğan, konuşmasının sonunda aldıkları kararların hayırlara vesile olmasını diledi.
26 ANLAŞMA İMZALANDI
Başkan Erdoğan ile Irak Başbakanı Sudani arasında, Bağdat'taki Hükümet Sarayı'ndaki gerçekleşen görüşmenin ardından iki ülke arasında gerçekleştirilecek 26 işbirliği anlaşmasına imza atıldı.
Türkiye ile Irak arasında imzalanan 26 anlaşma şöyle:
1)Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanlığı ile Irak Dışişleri Bakanlığı Dış Hizmetler Enstitüsü Arasında İşbirliği Mutabakat Zaptı
2) Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ile Irak Ticaret Odaları Birliği Arasında Mutabakat Zaptı
3) T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı ile Irak Cumhuriyeti Kültür, Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı Milli Kütüphanesi ve Arşivi Arasında Mutabakat Zaptı
4) Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı ile Irak Cumhuriyeti Sünni Vakfı Divanı Arasında İslami İşler Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı
5) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Medya ve İletişim Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı
6) Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ile Irak Cumhuriyeti Savunma Sanayii Komisyonu (DIC) Arasında Savunma Sanayii Alanında Stratejik İşbirliği Mutabakat Zaptı
7) Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı Arasında İstihdam ve Sosyal Güvenlik Alanlarda Mutabakat Zaptı
8) Türkiye Cumhuriyeti Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı Arasında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı
9) Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Eğitim Bakanlığı Arasında Eğitim Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı
10) Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Kültür, Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı Arasında Turizm Alanında Mutabakat Zaptı
11) Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Elektrik Bakanlığı Arasında Enerji Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı
12)Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Arasında Güvenlik İşbirliği Mutabakat Zaptı
13) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Sağlık ve Tıp Bilimleri Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı
14) Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı Arasında Askeri Eğitim İşbirliği Mutabakat Muhtırası
15) Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı Arasında Askeri Sağlık Alanında Eğitim ve İşbirliği Protokolü
16) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması
17)Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığı Arasında Gençlik ve Spor Alanlarında İşbirliği Mutabakat Zaptı
18) Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ve Irak Cumhuriyeti Sanayi ve Maden Bakanlığı, Sınai Kalkınma Genel Müdürlüğü Arasında Mutabakat Zaptı
19)Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile Irak Cumhuriyeti Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanlığı Arasında Bilim, Teknoloji ve Yenilik Alanlarında İşbirliği Mutabakat Zaptı
20)Türkiye - Irak Tarım Çalışma Grubu 2024-2025 Dönemi Eylem Planı
21) Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı Arasında Ekonomik ve Ticaret Ortak Komitesi Kurulmasına Dair Mutabakat Zaptı
22) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Ürün Güvenliği ve Ticarette Teknik Engeller Alanlarında Danışma ve İşbirliği Mekanizması Tesis Edilmesine Dair Protokol
23) Türkiye Adalet Akademisi ile Irak Cumhuriyeti Yüksek Yargı Konseyi Adalet Enstitüsü Arasında Türkiye Adalet Akademisi ve Irak Adalet Enstitüsü Öğrencilerinin, Hâkim ve Savcı Yardımcılarının Yargısal Eğitimine Yönelik İşbirliği Hakkında Mutabakat Zaptı
24)Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı Arasında Kalkınma Yolu Hakkında Mutabakat Zaptı
25) Irak Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Su Alanında İşbirliği Çerçeve Anlaşması
26) Stratejik Çerçeveye İlişkin Mutabakat Zaptı
kaynak:sabah
