Erdoğan’dan barış ve güvenlik vurgusu
Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasında şunları kaydetti:
“Yakın coğrafyamızda yaşanan pek çok çatışma, savaş ve uluslararası hukuk ihlaline karşı teşkilatımızın kararlı duruş sergilemesi önemlidir. İsrail hükümetinin Lübnan, Suriye, Yemen, İran ve son olarak Katar’a yönelik saldırıları, bölgemizin istikrarına en büyük tehdidin bu ülkenin mevcut yönetiminden kaynaklandığını gösteriyor.”
Erdoğan, ‘bölgesel barış ve güvenlik’ temasının zirve için isabetli bir tercih olduğunu vurguladı.
TDT Plus formatı
Erdoğan, teşkilatın içine kapanık bir yapı olmadığını belirterek, uluslararası işbirliğinin artırılmasının önemine değindi:
> “Bugün mutabık kaldığımız TDT Plus formatının, üçüncü taraflarla işbirliğimize yeni bir soluk getireceğine gönülden inanıyorum.”
Terör, göç, iklim değişikliği ve savunma işbirliği
Cumhurbaşkanı Erdoğan, terörizm, yasa dışı göç, siber tehditler ve iklim değişikliği gibi ortak sınamalara karşı ortak duruş sergilenmesi gerektiğini belirtti.
“Temmuz ayında yapılan Türk Devletleri Teşkilatı Savunma Sanayii Kurumları Birinci Toplantısı önemli bir adımdır. Bu ivmeyi sürdürmek için çalışmalarımıza devam etmeliyiz.”
Suriye ve Kafkasya mesajı
Erdoğan, Suriye’de son 9 ayda kaydedilen gelişmeleri umut verici bulduklarını belirterek, Türk devletlerinin Suriye hükümetiyle angajmanını ilerletmesi gerektiğini söyledi.
Ayrıca, Azerbaycan ile Ermenistan arasında 8 Ağustos’ta imzalanan ortak bildiriyi “hayırlı bir adım” olarak değerlendirdi.
Ortak alfabe ve kültürel işbirliği
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk dünyasında ortak alfabe için Türkiye’nin ilk adımı attığını duyurdu:
“Cengiz Aytmatov’u anlatan bir eser ile Oğuznameleri ortak alfabe ile basıyoruz ve bugün liderlere takdim ediyoruz.”
Ayrıca, Türk Dünyası Yayıncılık Kongresi’nin Ocak 2026’da Ankara’da toplanacağını açıkladı ve 15 Aralık’ın Dünya Türk Dili Ailesi Günü ilan edilmesini temenni etti.
KKTC ve Türkmenistan mesajı
Erdoğan, KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın zirveye katılımından duyduğu memnuniyeti dile getirdi ve Türkmenistan’ın en kısa zamanda tam üye olmasını arzu ettiklerini söyledi.
Zirvede imzalanan kararlar
Zirve kapsamında liderler:
TDT Gebele Zirve Bildirisi,
TDT Plus Formatı Kurulmasına Dair Karar,
TÜRKSOY’un Güçlendirilmesi ve Geliştirilmesine Dair Kararı imzaladı.
Törenin ardından liderler, video konferans yöntemiyle Azerbaycan-Türkmenistan ortaklığında Fuzuli’de inşa edilecek caminin temelini attı.
Zirveye, TDT üyesi ülkelerin devlet başkanları, KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve diğer gözlemci üyeler katıldı.
