Türkiye ile ABD arasındaki diplomatik temaslar yeni bir ivme kazanıyor. Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump’ın dün gerçekleştirdiği telefon görüşmesi, hem Ankara hem de Washington açısından kritik bir dönemeç olarak görülüyor. Görüşmenin ardından Trump’ın, Başkan Erdoğan’ı 25 Eylül’de Beyaz Saray’a davet etmesi, iki ülke arasındaki ilişkilerde “yeni sayfa” beklentilerini artırdı.
Bu gelişmenin en dikkat çekici başlığı ise, Türkiye’nin F-35 savaş uçağı programına yeniden dahil edilmesi veya yeni bir anlaşma yapılması ihtimali oldu.
DÜNYA BASININDA GENİŞ YANKI
İsrail Medyası: "Tel Aviv Endişeli"
Times of Israel: Erdoğan-Trump görüşmesinde F-35 konusunun gündeme gelebileceğini belirtti ve bunun İsrail için “stratejik bir meydan okuma” olabileceğini yazdı.
Maariv: “Başkan Erdoğan F-35’e Yaklaşıyor” başlıklı haberinde, ABD’nin Türkiye’ye F-35 satışının yeniden önünü açabileceğini, bunun da İsrail’in hava üstünlüğünü zorlayacağını kaydetti.
Analiz: Maariv ayrıca Türkiye’nin aynı anda Eurofighter Typhoon jetlerini de envantere katması halinde, NATO’nun güney kanadında en güçlü hava kuvvetlerinden birine sahip olacağı yorumunu yaptı.
Uluslararası Ajanslar
Reuters: Görüşme sonrası iki ülke arasında hem ticari hem de askeri anlaşmaların imzalanabileceğini aktardı. Trump’ın “Erdoğan’ı görmek için sabırsızlandığını” söylemesi, iki liderin kişisel ilişkisine dikkat çekti.
Al Jazeera & CNN International: Türkiye’nin F-35 programına dönüşünün hem NATO’nun doğu kanadı hem de Orta Doğu dengeleri için “oyun değiştirici” olabileceğini değerlendirdi.
F-35 VE EUROFIGHTER SEÇENEKLERİ
Türkiye, 2019’da S-400 krizi nedeniyle F-35 programından çıkarılmıştı. Ancak son dönemde atılan diplomatik adımlar ve NATO içindeki Türkiye’nin artan stratejik önemi, Ankara’nın bu programa yeniden katılması ihtimalini güçlendiriyor.
Uzmanlara göre:
F-35 teslimatı Türkiye’nin düşük görünürlük (stealth) yeteneklerini geri kazanmasını sağlayacak.
Eurofighter Typhoon alımı ise hava üstünlüğü ve çoklu görev kapasitesi açısından Türk Hava Kuvvetleri’ne esneklik kazandıracak.
Bölgesel sonuç: Türkiye’nin Ege, Doğu Akdeniz ve Suriye hattında caydırıcılığı artacak; bu durum hem İsrail’i hem de Yunanistan’ı stratejik olarak yeniden hesap yapmaya zorlayabilir.
LİDERLERDEN AÇIKLAMALAR
Başkan Erdoğan: “Bu davet ve görüşme, iki ülke arasındaki iş birliğini daha da güçlendirecek, başta savunma sanayi olmak üzere stratejik alanlarda yeni kapılar açacaktır.”
ABD Başkanı Trump: “Sabırsızlıkla bekliyorum. Türkiye ile ilişkilerimizde güçlü ve pozitif bir sayfa açıyoruz.”
ANALİZ: STRATEJİK DENGELER DEĞİŞİYOR MU?
Bu gelişmeler, Türkiye-ABD ilişkilerinde yalnızca ikili değil, aynı zamanda bölgesel düzeyde de önemli etkiler doğurabilir.
Enerji İş Birliği: Doğu Akdeniz’de Türkiye-ABD yakınlaşması, İsrail-Güney Kıbrıs-Yunanistan üçgenindeki enerji projelerini yeniden şekillendirebilir.
NATO İçinde Rol: Türkiye’nin gelişmiş jet programına katılması, NATO’nun güney kanadındaki caydırıcılığı güçlendirecek.
İsrail Açısından Risk: Tel Aviv’in bölgedeki askeri üstünlüğü kırılabilir. İsrail medyasında “hava sahasında Türkiye ile başa çıkmak zorlaşır” yorumları yapılıyor